1. Rồi Thế Tôn Nhập định Sơ thiền. Xuất Sơ thiền, Ngài nhập Nhị thiền. Xuất Nhị thiền, Ngài nhập Tam thiền. Xuất Tam thiền, Ngài nhập Tứ thiền. Xuất Tứ thiền, Ngài Nhập định Không vô biên xứ. Xuất Không vô biên xứ, Ngài Nhập định Thức vô biên xứ. Xuất Thức vô biên xứ, Ngài Nhập định Vô sở hữu xứ. Xuất Vô Sở hữu xứ, Ngài Nhập định Phi tưởng phi phi tưởng xứ. Xuất Phi tưởng phi phi tưởng xứ, Ngài nhập Diệt thọ tưởng định.

Khi ấy Tôn giả [[ANanda nói với Tôn giả Anuruddha:

– Thưa Tôn giả, Thế Tôn đã diệt độ.

– Này Hiền giả [[ANanda, Thế Tôn chưa diệt độ. Ngài mới nhập Diệt thọ tưởng định.

  1. Rồi xuất Diệt thọ tưởng định, Ngài nhập Phi tưởng phi phi tưởng xứ định. Xuất Phi tưởng phi phi tưởng xứ, Ngài nhập Vô sở hữu xứ định. Xuất Vô sở hữu xứ, Ngài nhập Thức vô biên xứ định. Xuất thức Vô biên xứ, Ngài nhập Hư không vô biên xứ định. Xuất Hư không vô biên xứ, Ngài Nhập định Tứ thiền. Xuất Tứ thiền, Ngài Nhập định Tam thiền. Xuất Tam thiền, Ngài Nhập định Nhị thiền. Xuất Nhị thiền, Ngài Nhập định Sơ thiền. Xuất Sơ thiền, Ngài Nhập định Nhị thiền. Xuất Nhị thiền, Ngài Nhập định Tam thiền. Xuất Tam thiền, Ngài Nhập định Tứ thiền. Xuất Tứ thiền, Ngài lập tức diệt độ.
  2. Khi Thế Tôn diệt độ, cùng với sự diệt độ, đại địa chấn động khủng khiếp, râu tóc dựng ngược, sấm trời vang động.

Khi Thế Tôn diệt độ, Phạm thiên Sahampati, cùng lúc Ngài diệt độ, thốt lên bài kệ này:

Chúng sanh ở trên đời, Từ bỏ thân ngũ uẩn Bậc đạo sư cũng vậy, Ðấng Tuyệt luân trên đời. Bậc Ðại hùng Giác ngộ Như Lai đã diệt độ.

Khi Thế Tôn diệt độ, Thiên chủ Sakka, cùng lúc Ngài diệt độ, thốt lên bài kệ này:

Các hành là Vô thường, Có sanh phải có diệt Ðã sanh, chúng phải diệt, Nhiếp chúng là an lạc.

Khi Thế Tôn diệt độ, Tôn giả Anuruddha, cùng lúc Ngài diệt độ, thốt lên bài kệ này:

Không phải thở ra vào Chính tâm trú chánh định Không tham ái tịch tịnh Tu sĩ hướng diệt độ Chính tâm tịnh bất động Nhẫn chịu mọi Cảm thọ Như đèn sáng bị tắt Tâm Giải thoát hoàn toàn.

Khi Thế Tôn diệt độ, Tôn giả [[ANanda, cùng lúc Ngài diệt độ, thốt lên bài kệ này:

Thật kinh khủng bàng hoàng, Thật râu tóc dựng ngược, Khi Bậc Toàn thiện năng, Bậc Giác ngộ nhập diệt.

Khi Thế Tôn diệt độ, những Tỷ-kheo chưa Giải thoát tham ái, có vị thì khóc than với cánh tay duỗi cao, có vị thì khóc than, thân nằm nhoài dưới đất, lăn lộn qua lại: “Thế Tôn nhập diệt quá sớm, Thiện Thệt nhập diệt quá sớm, Pháp nhãn biến mất ở trên đời quá sớm”. Còn những Tỷ-kheo đã diệt trừ tham ái, những vị này an trú Chánh niệm tỉnh giác, nhẫn nại, suy tư: “Các hành là Vô thường, làm sao tránh khỏi sự kiện ấy?”

Xem chi tiết: Tụng phẩm VI kinh Đại bát niết bàn

Kinh Trường Bộ – Tập I – 16. Kinh Ðại Bát-Niết-bàn (Mahàparinibbàna sutta)