Kinh Tăng Chi Bộ – Chương IX - Chín Pháp - VII. Phẩm Niệm Xứ

Ðại Tạng Kinh Việt Nam

**Tăng Chi Bộ Kinh

Anguttara Nikàya**

Hòa thượng Thích Minh Châu dịch Việt

Chương IX – Chín Pháp

Phẩm 04-10

VII. Phẩm Niệm Xứ

(I) (63) Học Tập

1. – Này các Tỷ-Kheo, có năm pháp làm suy yếu học tập này. Thế nào là năm?
2. Sát sanh, lấy của không cho, tà hạnh trong các dục, nói láo, đắm say rượu men, rượu nấu. Này các Tỷ-kheo, đây là năm pháp làm suy yếu học tập.
3. Này các Tỷ-kheo, để đoạn tận năm pháp làm suy yếu học tập này, Bốn niệm xứ cần phải tu tập. Thế nào là bốn?
4. Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo trú tùy quán thân trên thân, nhiệt tâm tỉnh giác, Chánh niệm, để nhiếp phục tham ưu ở đời. Vị ấy trú tùy quán thọ trên các Cảm thọ…. trú tùy quán pháp trên các pháp, nhiệt tâm, tỉnh giác, Chánh niệm để nhiếp phục tham ưu ở đời.

Này các Tỷ-kheo, để đoạn tận năm pháp làm suy yếu học tập này, Bốn niệm xứ cần phải tu tập.

(II) (64) Triền Cái

1. – Này các Tỷ-kheo, có năm triền cái này. Thế nào là năm?
2. Dục tham triền cái, sân triền cái, hôn trầm thụy miên triền cái, trạo hối triền cái, nghi triền cái. Này các Tỷ-kheo, có năm triền cái này.
3. Này các Tỷ-kheo, để đoạn tận năm triền cái này, Bốn niệm xứ cần phải tu tập. Thế nào là bốn?
4. Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo trú quán thân trên thân… trú quán pháp trên các pháp, nhiệt tâm, tỉnh giác, Chánh niệm để nhiếp phục tham ưu ở đời. Này các Tỷ-kheo, để đoạn tận năm triền cái, Bốn niệm xứ cần phải tu tập.

(III) (65) Dục Trưởng Dưỡng

1.- Này các Tỷ-kheo, có năm dục trưởng dưỡng này. Thế nào là năm?

2. Các sắc do mắt nhận thức, khả lạc, khả hỷ, khả ý, khả ái, liên hệ đến dục, hấp dẫn, các tiếng do tai nhận thức khả lạc… hấp dẫn. Này các Tỷ-kheo, có năm dục trưởng dưỡng này.
3. Này các Tỷ-kheo, để đoạn tận năm dục trưởng dưỡng này, Bốn niệm xứ này phải tu tập.

(IV) (66) Thủ Uẩn

1. – Này các Tỷ-kheo có năm thủ uẩn này. Thế nào là năm?
2. Sắc thủ uẩn, thọ thủ uẩn, tưởng thủ uẩn, hành thủ uẩn, thức thủ uẩn. Này các Tỷ-kheo, có năm thủ uẩn này.
3. Này các Tỷ-kheo, để đoạn tận năm thù uẩn này, Bốn niệm xứ cần phải tu tập. Thế nào là bốn? …. Bốn niệm xứ cần phải tu tập.

(V) (67) Năm Hạ Phần Kiết Sử

1. – Này các Tỷ-kheo có năm hạ phần kiết sử này. Thế nào là năm?
2. Thân kiến, nghi, giới cấm thủ, dục tham, sân. Này các Tỷ-kheo, có năm hạ phần kiết sử này.
3. Này các Tỷ-kheo, để đoạn tận tâm hạ phần kiết sử này, Bốn niệm xứ cần phải tu tập. Thế nào là bốn? … Bốn niệm xứ này cần phải tu tập.

(VI) (68) Sanh thú

1. – Này các Tỷ-kheo, có năm Sanh thú này. Thế nào là năm?
2. Ðịa ngục, loài Bàng sanh, cõi Ngạ quỷ, Loài Người, Chư Thiên. Này các Tỷ-kheo, có năm Sanh thú này.
3. Này các Tỷ-kheo, để đoạn tận năm Sanh thú này, Bốn niệm xứ cần phải tu tập. Thế nào là bốn? … Bốn niệm xứ này cần phải tu tập.

(VII) (69) Xan Tham

1. – Này các Tỷ-kheo, có năm xan tham này. Thế nào là năm?
2. Xan tham trú xứ, xan tham gia đình, xan tham lợi dưỡng, xan tham dung sắc, xan tham pháp.
3. Này các Tỷ-kheo, để đoạn tận năm xan tham này, Bốn niệm xứ cần phải tu tập. Thế nào là bốn? … Bốn niệm xứ này cần phải tu tập.

(VIII) (70) Năm Thượng Phần Kiết Sử

1. – Này các Tỷ-kheo, có năm thượng phần kiết sử này. Thế nào là năm?
2. Sắc ái, vô sắc ái, mạn, trạo cử, vô minh. Này các Tỷ-kheo, có năm thượng phần kiết sử này.
3. Này các Tỷ-kheo, để đoạn tận năm thượng phần kiết sử này, cần phải tu tập Bốn niệm xứ. Thế nào là bốn? … Bốn niệm xứ này cần phải tu tập.

(IX) (71) Năm Tâm Hoang Vu

1. – Có năm tâm hoang vu này. Thế nào là năm?

Này các Tỷ-kheo, ở đây vị Tỷ-kheo nghi ngờ, do dự, không quyết đoán, không có tịnh tín đối với bậc Ðạo Sư. Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo nào nghi ngờ, do dự, không quyết đoán, không có tịnh tín đối với bậc Ðạo Sư, Tỷ-kheo ấy không hướng về nỗ lực, hăng hái, kiên trì và tinh tấn. Khi tâm của vị ấy không hướng về nỗ lực, hăng hái, kiên trì và tinh tấn, như vậy gọi là tâm hoang vu thứ nhất.

2. Này các Tỷ-kheo, lại nữa, vị Tỷ-kheo nghi ngờ đối với Pháp…. (như trên…) đối với Tăng… (như trên..) đối với Học pháp… tức giận đối với các vị đồng Phạm hạnh, không hoan hỷ, tâm dao động, trở thành hoang vu. Này các Tỷ-kheo, khi một vị Tỷ-kheo phẫn nộ đối với vị đồng Phạm hạnh, không hoan hỷ, tâm dao động, trở thành hoang vu, Tỷ-kheo ấy không hướng về nỗ lực, hăng hái, kiên trì và tinh thần. Như vậy gọi là tân hoang vu thứ năm.
3. Này các Tỷ-kheo, để đoạn tận năm tâm hoang vu này… Bốn niệm xứ cần phải tu tập.

(X) (72) Tâm Triền Trược

1. – Này các Tỷ-kheo, có năm triền phược này. Thế nào là năm?
2. Ở đây, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo tâm không ly tham, không ly dục, không ly ái, không ly khao khát, không ly nhiệt tình, không ly ái nhiễm đối với các dục. Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo tâm không ly tham, không ly dục, không ly ái, không ly khao khát, không ly nhiệt tình, không ly ái nhiễm đối với các dục, tâm của vị ấy không hướng về nỗ lực, hăng hái, kiên trì và tinh tấn. Tâm của vị nào không hướng về… (như trên)… như vậy là tâm triền phược thứ nhất.
3. Này các Tỷ-kheo, lại nữa, Tỷ-kheo tâm không ly tham đối với thân… không ly tham đối với sắc… ăn quá sức bao tử có thể chịu nổi, hưởng thọ sung sướng về giường nằm, sung sướng về thụy miên… Này các Tỷ-kheo, lại nữa, Tỷ-kheo sống đời sống Phạm hạnh với hy vọng mong được thành một loại Chư Thiên, “Với giới này, với luật này, với khổ hạnh này, hay với Phạm hạnh này, ta sẽ trở thành loại Chư Thiên này hay loại Chư Thiên khác”. Này các Tỷ-kheo, khi Tỷ-kheo sống đời sống Phạm hạnh với hy vọng được thành một loại Chư Thiên, “Với giới này, với luật này, với khổ hạnh này hay với Phạm hạnh này, ta sẽ trở thành loại Chư Thiên này hay loại Chư Thiên khác”, tâm vị này không hướng về nỗ lực, hăng hái, kiên trì và tinh tấn. Tâm vị nào… như vậy là tâm triền phược thứ năm.
4. Này các Tỷ-kheo, đây là năm tâm triền phược, muốn đoạn tận năm tâm triền phược này, Bốn niệm xứ này cần phải tu tập.